Leerstrategieën
Leerstrategieën
Leerstrategieën zijn manieren waarop je jouw leerdoelen bereikt. Voor ieder schoolvak is jouw leerdoel anders (moet je vragen over een leertekst kunnen beantwoorden, rekenopgaven kunnen maken, woordjes kunnen vertalen, etc), dat betekent dan ook dat de leerstrategie voor ieder schoolvak anders is. Een leerstrategie bestaat altijd uit een combinatie van vaardigheden en leeractiviteiten. Hieronder vind je enkele do’s & don’ts die je helpen bij het kiezen van de juiste leerstrategie.
Wat werkt NIET (of minder):
De onderstaande leerstrategieën zijn vaak erg populair bij leerlingen, omdat ze de indruk geven dat er hard geleerd wordt. Helaas zijn ze over het algemeen minder effectief, want ze zijn passief. Oppassen dus!
- Herlezen / Doorlezen / Bekijken:
Je onthoudt een tekst misschien beter als je de inhoud herleest, maar herlezen zorgt er niet voor dat je de in de tekst genoemde theorieën beter begrijpt of kunt toepassen. Dit geldt voor leerteksten, maar ook voor woordjes leren: alléén lezen is niet genoeg!
- Onderstrepen / Highlighten:
Het markeren van belangrijke gedeeltes van een leertekst zorgt er niet voor dat je een tekst beter onthoudt of begrijpt. Voor je gevoel maak je een samenvatting, maar omdat je alleen onderstreept (en niet in eigen woorden formuleert) is de leeropbrengst heel klein. Alléén onderstrepen is niet genoeg!
Wat werkt wél
Effectieve leerstrategieën zijn altijd actief: je bent op een actieve manier met de leerstof bezig en je gebruikt daarbij verschillende activiteiten. Deze leerstrategieën lijken veel tijd te kosten, maar in de praktijk valt dat mee. Gebruiken dus!
- Maak (en maak!) een oefentoets:
Verplaats je eens in de rol van docent. Wat denk jij dat je docent in de toets zal gaan vragen? Stel een oefentoets samen door opdrachten uit het boek te selecteren. Je kunt ze zelfs nog wat veranderen om je oefentoets nog uitdagender te maken. Doet een medeleerling dit ook, dan kunnen jullie elkaars oefentoets maken.
- Samenvatten in eigen woorden of met een schema:
Kun je in eigen woorden een leertekst samenvatten én begrijp je ook nog wat je hebt opgeschreven? Dan ben je actief bezig geweest met de leerstof. Dat samenvatten hoeft trouwens niet per se in tekstvorm: een mindmap, een schema of een tekening maken is ook uitstekend, zolang je maar begrijpt wat je opschrijft!
- Uitleggen aan iemand anders:
Een goede test om te zien of je leerstof beheerst is het uitleggen ervan aan een medeleerling. Spreek af dat jullie ieder de helft van de stof aan elkaar gaan uitleggen. Maak ook aantekeningen van wat je medeleerling je vertelt; zo sla je twee vliegen in een klap!
- Opdrachten (opnieuw) maken:
De opdrachten in je werkboek staan er niet voor niets: ze helpen je de leerstof herhalen, analyseren en begrijpen. Maak ze opnieuw als je je voorbereidt op een toets. Dit geldt voor alle schoolvakken: grammaticaoefeningen voor Frans zijn net zo nuttig als sommen voor Wiskunde.
Algemene principes bij leren
Voor alle vormen van actief leren geldt: je leerstrategie moet voldoen aan bepaalde randvoorwaarden vóórdat je efficiënt kunt leren.
- Weet wat je moet leren:
Je kunt niet leren voor een toets als je niet precies weet wat er gevraagd gaat worden. Noteer dit dus zorgvuldig.
- Weet wanneer je kunt leren:
Met andere woorden: maak een planning. Vul daarin ook je baantje, sporttraining en muziekles in. Pas dan krijg je een goed overzicht van de tijd die je aan schoolwerk kunt besteden!
- Leer gespreid:
Verspreid het leren over een langere periode in plaats van kort voor een toets vele uren te stampen. Je leert efficiënter als je tussendoor korte pauzes neemt en daarna steeds kort de al geleerde stof herhaalt. Neem deze pauzes ook op in je planning!
- Leer niet wat je al weet:
Zonde van je tijd! Bedenk of gebruik een systeem waarbij je snel kunt toetsen wat je wel en niet beheerst. De stof die je beheerst, kun je oefenen door het maken van opgaven; de stof die je niet beheerst, zul je eerst moeten begrijpen en daar moet je dus meer tijd in steken. Zo gebruik je je leertijd efficiënt. Noteer hier bij welke vakken je welke leerstrategieën gaat toepassen